Vijf vragen over de naderende pensioenkorting
Geplaatst op: 01-04-2019, 15:22:42
Het verlagen van miljoenen pensioenen is niet meer te vermijden. Dat is de sombere boodschap van deskundigen omdat de pensioenfondsen er financieel steeds slechter voor staan.
Vijf vragen over de actuele problemen van de pensioenen.
Pensioenfondsen klagen, maar het eerste kwartaal van 2019 was toch heel goed op de beurs?
Dat klopt. De aandelen deden het prima in het eerste kwartaal. Maar de pensioenfondsen moeten zich niet rijk rekenen omdat in de laatste maanden van 2018 de aandelen fors daalden. Dat verlies is nu weggewerkt.
Maar pensioenfondsen hebben een veel groter probleem: de rente daalt voortdurend. Afgelopen week kwam de rente op 10-jaars staatsleningen van Duitsland zelfs weer onder de nul. De 10-jaars rente staatslening Nederland zit nog maar een fractie boven de nul.
Waarom is de lage rente zo’n probleem?
Pensioenfondsen moeten elke maand uitrekenen hoeveel geld in kas moet zijn om in de toekomst betalingen te doen. Als een fonds over dertig jaar en pensioen van €1000 heeft toegezegd, moet er nu een bedrag in kas zijn. Om uit te rekenen, hoeveel er nu in kas moet zitten, wordt die duizend euro teruggerekend met de veronderstelling dat er jaarlijkse een rendement wordt gemaakt.
Dit rendement (de zogeheten rente termijn structuur) wordt bepaald aan de hand van de échte rente. Als de rente dus laag is, is het verwachte rendement op de beleggingen heel laag. Oftewel, bij een lage rente moet er veel meer in kas zitten om die duizend euro in de toekomst te kunnen betalen.
Het betekent dus dat fondsen steeds meer geld in kas moeten hebben bij een dalende rente. De vuistregel is: als de rente met één procent daalt moet het fonds 16 procent meer in kas hebben om hetzelfde pensioen te kunnen betalen. Zelfs als de beleggingen in aandelen het fantastisch doen, lukt het pensioenfondsen niet om dat gat, veroorzaakt door de lage rente, te dichten.
Waarom is de rente zo laag? Is dat de schuld van Draghi?
De dalende rente is een wereldwijde trend. Economen wijzen onder meer naar de vergrijzing als oorzaak. Momenteel wordt er zoveel gespaard dat de rente daardoor steeds verder omlaag wordt geduwd.
Mario Draghi, president van de Europese Centrale Bank, geeft de rente nog een extra zetje omlaag. Maar ook zonder zijn stimulerende beleid zou de langetermijnrente heel laag zijn.
Kan de politiek de korting van de pensioenen voorkomen?
Ja, dat kan. Daarvoor is wel een aanpassing van de wet nodig. Minister Koolmees van Sociale Zaken is daar alleen toe bereid als er een pensioenakkoord gesloten wordt. Zonder akkoord met de polder handhaaft hij de huidige pensioenregels. Nu krijgen we een pensioenbelofte voorgespiegeld waar strenge regels bij horen. Als er een nieuw pensioen komt dat minder garanties kent, hoeven pensioenfondsen minder buffers aan te houden.
Bij welke fondsen zijn de problemen het grootst en wie worden getroffen?
Alle pensioenfondsen kampen met problemen. Sommige fondsen hebben echter veel grotere reserves opgebouwd in het verleden en kunnen daarmee de huidige problemen beter opvangen. De meest actuele problemen zitten bij de twee grote fondsen PME en PMT die gezamenlijk de pensioenen van werknemers in het metaal- en elektrotechnische bedrijfsleven verzorgen. Bij de huidige stand van zaken, moeten deze fondsen komend jaar de pensioenen verlagen.
Kijk hieronder hoe jouw pensioenfonds er eind 2018 voor stond. De cijfers van de fondsen over het eerste kwartaal komen medio april naar buiten.
Natuurlijk worden gepensioneerden het hardst getroffen door het korten. De maandelijkse uitkering die zij krijgen van het pensioenfonds gaat omlaag. Maar ook mensen die nog werken, worden geraakt. Hun papieren aanspraak (het toekomstig pensioen dat hen is voorgespiegeld) wordt ook gekort. In de praktijk betekent dat werkenden in de toekomst minder zullen krijgen dat zij eerder verwachtten.
Bron: bijdrage van Arno Reekers en Martin Visser van 1 april 2019 op www.dft.nl